BİLGİSAYAR KULLANIMI VE GÖZ SAĞLIĞI
“Bilgisayar Görme Sendromu”
Akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar… Son yıllarda teknolojik yeniliklerin hayatımıza getirdiği kolaylıklardan bilgisayarların tüm iş sektörlerinde, okullarda ve ev ortamında yaygın olarak kullanımı bazı göz problemlerine neden olmaktadır.
Sürekli bilgisayar başında oturarak çalışan insanların kas-iskelet (baş, boyun ve omuz ağrıları) veya sindirim sisteminde sağlık sorunları görülmesinin yanı sıra, göz sağlığı da olumsuz etkilenir.
Dijital ekranlar nedeniyle pek çok kişi gözleriyle ilgili olarak göz yorgunluğu, gözlerde ve göz çevrelerinde ağrı, gözlerde yanma, batma, kuruluk hissi, kaşıntı, kızarıklık, sulanma, bulanık görme, odaklama zorluğu, gözleri kısarak bakma, ışığa karşı duyarlılık, ışık saçılmaları, baş ağrısı vs. gibi şikayetlerde bulunmaktadırlar.
Günümüzde artan bilgisayar kullanımı ile oluşan bu rahatsızlıklar tıp literatürüne yeni bir sendromun girmesine neden olmuştur; “Bilgisayar göz yorgunluğu sendromu (computer vision syndrome)”. Bu sendrom bilgisayar başında çalışan insanların %50-90’ını etkilemektedir.
Bilgisayar görme sendromu, esas olarak gözlerin ve beynin kağıt üzerinde yazılı karakterlerle bilgisayarda görülen karakterlere farklı tepki vermesinden kaynaklanmaktadır. Bilgisayar ekranındaki karakterler gerçekte net bir keskin kenara sahip değildir. Kağıt üzerindeki karakterler net sınırlara sahiptir ve gözlerimizin odaklanması daha kolay olurken, bilgisayar ekranındaki belirsiz sınırlar, gözlerin odaklanma zorluğu ile ağrıya neden olurlar.
Diğer bir sorun da; ekran ışığının çok yüksek olmasıdır. Yüksek ışık gözleri yorar ve bilgisayara bakarken göz yanmasına neden olabilir.
Bu şikayetlerin oluşmasında diğer önemli nedenlerden birisi ise, bilgisayar kullanırken belli bir süredeki göz kırpma sayısının çok azalmasıdır. Normalde ortalama göz kırpma sayımız dakikada 12-18 iken ekrana bakarken bu sayı üçte birine dakikada 4-6 ya inmektedir.
Göz kırpma sayısının azalmasıyla birlikte gözyaşı buharlaşır, göz yüzeyi kurur, kornea tabakasının nemlenmesi, oksijenlenmesi ve beslenmesi bozulur, bu da göz kuruluğuna neden olmaktadır. Göz kuruluğu da, yanma, batma, kızarıklık gibi birçok şikayete neden olur. Bu nedenle ekranla çalışırken bilinçli olarak sık göz kırpmak yararlı olur. Bazen de suni gözyaşı damlaları kullanmak gerekebilir.
EKRAN KARŞISINDA GÖZ SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
- Gözlük ihtiyacı varsa gözlük kullanılmalıdır. Camların üstüne yapılan antirefle kaplamalar ultraviyole dalga boylarının göze gelişini azaltarak rahatlık sağlar.
- Bilgisayar ekranı yüksek çözünürlüklü, ekran yenileme hızı yüksek, düz ekran ve mümkünse yansıma yapmayan cinsten olmalıdır. Yansımaları azaltan ekran koruyucular kullanılabilir.
- Göz ve bilgisayar ekranı arasındaki mesafe 60 cm’den yakın olmamalıdır.
- Bilgisayar ekranı göz hizasının altında olmalıdır. İdeali, bilgisayar ekranının orta noktasının, göz hizamızın 8-10 santimetre altında olmasıdır.
- Bilinçli olarak gözleri kırpmak gözyaşı kaybını azaltır bu nedenle göz kırpma sayısı arttırılmalıdır.
- ‘20-20-20 kuralı’ olarak adlandırdığımız kuralı uygulayabilirsiniz. Bu kurala göre bilgisayar kullanımı sırasında her 20 dakikada bir 20 saniye en az 5-6 metre uzaklıkta olan bir nesneye bakmak hem gözleri dinlendirecek, hem de göz kaslarının gelişmesine fayda sağlayacaktır.
- Bilgisayar ekranına “Göz Kırp” diyen bir not yapıştırın.
- Fazla yansımaya neden olacağı için pencerelerle bilgisayar ekranının açısı uygun olmalı, pencere ve diğer kaynaklardan gelen görüntüler ve ışıklar ekran üzerine düşmemelidir. Daha ideali yansıma yapmayan ekran kullanmaktır. Ekrandan yansıyan ışık gözdeki yorgunluğu arttırır.
- Çalışma ortamı fazla aydınlatılmamalıdır. Aşırı aydınlatma yapan masa lambalarından kaçınmak gerekir.
- Ekrandaki yazıların netliği ve rengi önemlidir. Görüntü yenileme frekansı yüksek ekranlar daha kolay okunabilir görüntü sağlar. Ayrıca beyaz zemin üzerine siyah yazı karakterleri, siyah zemin üzerine olanlardan daha az yorucudur.
- Ekran, klavye, mouse, bakılan kaynak birbirine yakın mesafede olmalıdır.
- Çalışma ortamındaki havanın fazla kurumasını önlemek ve nemlendirmek çalışma konforunu artırır.
- Bilgisayarla iş yaparken düzenli aralar verin, geceleri uykunuzu yeterince alın.
- Kontakt lens kullanan ve göz kuruluğu önceden de olan kişilerde bu şekilde kuruluğa bağlı batma, yanma ve lense karşı tolerans azalması meydana gelebilir. Suni Gözyaşı takviyesi gerekebilir, bir göz hekiminin değerlendirmesi önerilir.
- Tüm bu tavsiyeler ve önlemlere rağmen şikayetlerin halen devam etmesi durumunda uzman bir göz doktoruna danışmanız önerilir.
Adana Retina Hekimleri

GÖZ SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI UZMANI

GÖZ SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI UZMANI