RETİNA YIRTILMASI (DEKOLMAN) NEDİR?

Retina gözün arka kısmında ışığı hissetmemizi sağlayan ve görüntüleri beyine ileten sinir tabakasıdır. Gözü basitçe fotoğraf makinesine benzetirsek, ön kısımdaki lens görüntüyü retinaya odaklarken, retinada kameranın arkasındaki film gibidir. Retinanın normal konumundan ayrılmasına retina dekolmanı denir. Retina dekole olduğunda işlevini yapamaz.

Kamera içindeki film gevşek olduğunda resim nasıl bulanırsa görme de o şekilde bulanıklaşır, bozulur.

Retina Dekolmanı orta yaş ve üzerinde daha sık olmak üzere her yaşta ortaya çıkabilir. Retina dekolmanı çok ciddi bir sorundur ve acil olarak tedavi edilmezse kesinlikle körlükle sonuçlanır.

RETİNA DEKOLMANININ NEDENİ NEDİR?

Gözün içi, vitreus diye adlandırdığımız yumurta akı gibi bir yapı ile doludur. Vitreus, yaşlılıkla beraber sulanmaya başlar ve yapısı bozulur. Yapısı bozulmuş jeldeki küçük kümeleri ve lifleri, gözümüzün önünde uçuşan sinekler ya da saç telleri olarak algılarız. Yapısı bozulan vitreus, retina tabakasından ayrılmaya başlar. Vitreusun ayrışması sırasında retina yırtıkları oluşabilir. Bu yırtık yerinden sıvı girmeye başlar ve retinayı bulunduğu yerden ayırır.

 HANGİ DURUMLARDA RETİNA DEKOLMANI RİSKİ ARTAR?

  • Yüksek  miyopi- uzağı görememe
  • Daha önce geçirilmiş katarakt cerrahisi
  • Glokom- göz tansiyonu
  • Ağır göz travması
  • Diğer gözde daha önce geçirilmiş retina dekolmanı
  • Ailede retina dekolmanı hikayesi
  • Göz doktorunuzca retinada saptanan incelme alanları, delik ve yırtıklar

RETİNA DEKOLMANINDA NE GİBİ BELİRTİLER GÖRÜLÜR?

  • Sinek uçuşmaları, daha fazla sayıda uçan cisimlerin ani olarak ortaya çıkması
  • Göz kırpma ile geçmeyen görme bulanıklığı ya da kaybı
  • Göz açık ya da kapalı iken hissedilen ışık çakmaları
  • Görme alanı içinde herhangi bir yönden gelişen gri-siyah perde
  • Görme alanında gri bir perdenin hareket etmesi
  • Belirli bir alanı görememe (baktığınız cismin alt veya üstünü görememe)
  • Görmenin tamamen kaybı şeklinde olabilir.

Bu belirtiler her zaman dekolman demek değildir, ancak en kısa sürede göz muayenesi gerekmektedir, çünkü oluşan bir retina yırtığı çok kısa bir sürede retina dekolmanına yol açabilir.

Görme merkezinin (makula) tutulmadığı retina dekolmanlarında, görme azalmaz ve ayrıca hasta görme alanındaki defekti fark etmeyebilir. Bu da, göz doktoru muayenesinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Hasta belirtileri kolayca fark eder; öncelikle de görme bozukluklarından rahatsız olur. Genellikle görme alanının bir bölümünü tül gibi örten bir bulanıklık görür. Bulanıklık hızla yayılarak birkaç saatte görme alanını bütünüyle örtebilir.

Bazı olgularda hastanın görüşünü engelleyen koyu sislenme ortaya çıkar. Sislenme sabah saatlerinde yoktur, gün ilerledikçe artar. Hasta birkaç gün sonra cisimleri dalgalı gördüğünü fark eder. Bu belirti ağtabakanın fovea adlı en duyarlı bölümündeki doku yıkımının merkezi görüşü bozduğunu gösterir. Makula (gözün görme merkezi) altındaki dokudan ayrılınca merkezi görme kaybolur.

Uzun süreli dekolmanlarda ise göz içi dengeler bozulur ve göz küresi küçülmeye başlar.

Göze gelen ani, şiddetli veya delici darbelerde dekolman sebebi olabilirler.

Diabet ve bazı dejeneratif hastalıklarda vitreusta retinayı çeken bantlar oluşarak traksiyona bağlı dekolmanlar gelişebilir. Nadiren dekolman bazı  enfeksiyon, tümör veya özellikle hamilelikte ortaya çıkan tansiyon krizlerinde, gözde hiç yırtık olmadan da gelişebilir.

RETİNA DEKOLMANI NEDEN ACİL VE TEHLİKELİDİR?

Retina dekolmani körlüğe kadar ilerleyebilecek bir hastalıktır. Retinanın yapışık olduğu tabakadan yırtılarak ayrılması, beslenmesini bozacak, retina hücrelerinin ölmesi ile sonuçlanacaktır. Retina dekolmanının makulaya ilerlemesi merkezi görmenin kaybolmasına neden olur. Retina başarılı bir şekilde yerine oturtulsa bile, kişinin geç başvurusu ile zaman kaybı olması kaybolan hücrelerin yerine gelmesini güçleştirir. Böyle bir durumda eski görmenin aynen kazanılması en başarılı operasyonda bile oldukça zordur.

RETİNA DEKOLMANI TEŞHİS

Retina çevresindeki ince bozulmuş olan sahaları, buralardaki delik-yırtıkları ve dekole bölgeleri tespit etmek için göz bebekleri damlalar ile genişletilir. Göz hekimi çeşitli mercekler kullanarak muayene mikroskobuyla gözün içini çepeçevre inceler. Bunun sonucunda göz içindeki yırtık veya dekolman tespit edilmiş olur. Gerekirse (katarakt veya kanama nedeni ile retina görülemiyorsa) göz ultrasonografisi yapılır.

 

 

TEDAVİSİ NASILDIR ?

Retinal yırtıklar: Retina yırtıklarının çoğu geri yerine yapıştırmak için lazer cerrahisi veya kriyoterapi (dondurma) ile tedavi edilir. Lazer ayaktan poliklinik ortamında yapılabilmektedir. Bazı durumlarda yırtık takip de edilebilmektedir. 

Retina dekolmanı: Hemen hemen tüm vakalar ameliyat olmak zorundadır. Çeşitli tedavi yöntemleri vardır. Hangi tedavinin uygulanacağı, gözün durumuna ve cerrahın tercihine bağlıdır.

Pnomotik Retinopeksi: Göze en az zarar veren ve en basit cerrahi yöntemdir. Retina yatıştırılması başarı oranı çeşitli çalışmalarda %61 ile 90 arasında olduğu bildirilmiştir. Vitreus içine gaz baloncuğu verilir ve başın belli bir pozisyonunda tutulması istenir. Hastaların aynı pozisyonda durma (gözün durumuna göre değişen süreler ve değişik pozisyonlar) gerekliliği bu yöntemin en büyük dezavantajıdır.

Sörklaj: Gözün çevresine elastik bir bant sarılır ve sıkılır. Retina altındaki sıvı boşaltılır ve retina yatıştırılmaya çalışılır. Retina yatıştırılması başarı oranı %63 ile 100 arasında değişmektedir. Her cerrahide olduğu gibi çeşitli komplikasyonlar oluşabilmektedir. Ameliyattan sonra hastanın gözlük numaraları değişmektedir.

Vitrektomi: Retinayı çeken vitreus alınır ve yerine hava, silikon yağı verilebilir. Retina yatıştırılması başarı oranı %68 ile 100 arasında değişmektedir. Daha çok diyabet, travma gibi dev yırtıklı dekolmanların izlendiği ve retinanın bantlarla çektiği durumlarda vitrektomi uygulanır. Dekolmanın tam düzelmediği hastalarda aralıklarla ikinci, üçüncü ameliyatlar gerekebilir. Her cerrahinin olduğu gibi vitrektominin de bazı riskleri vardır. Ancak retina dekolmanı tedavi edilmeze kalıcı görme kaybı veya körlükle sonuçlanır. 

Son yıllarda geliştirilen mikrocerrahi aletleriyle yapılan vitrektomi ile başarı oranı daha da yükselmiştir. Dikişsiz vitrektomi yöntemi, ameliyat sonrası iyileşme dönemini ve operasyon süresini kısaltmakta, göz yüzey irritasyonunu azaltmakta ve hasta rahatlığını arttırmaktadır.

RETİNA DEKOLMANI CERRAHİ SONRASI NASILDIR ?Cerrahi sonrası biraz rahatsızlık olabilir. Doktorunuz size bazı ilaçlar verip ne zaman normal aktivitenize dönebileceğinizi söyleyecektir. Kısa bir süre de gözünüz kapatılacaktır. Cerrahiden sonra bir süre daha ışık çakmaları ve uçan cisimler görülebilir. Gözünüze gaz kabarcığı verilmişse başınızı bir süre belli bir pozisyonda tutmanız istenebilir.

GAZ KABARCIĞI KAYBOLANA KADAR UÇAKLA YOLCULUK YAPMAYIN VE YÜKSEK RAKIMLI YERLERE ÇIKMAYIN!!!

DEKOLMAN CERRAHİSİ SONRASI GÖRME ARTAR MI ?

Görmenin ilerlemesi aylar sürebilir ve bazen tamamen düzelmeyebilir. Bazı hastalar ise hiç görme kazanamayabilir.

Dekolman ne kadar ileri seviyedeyse ameliyattan sonra başarıda o kadar düşük olacaktır. Bulguları fark edince gecikmemek ve hızla tedavi uygulanması önemlidir.

Bu nedenle erken dönemde göz doktoruna müracaat büyük önem taşır.

Bizi Yakından Tanıyın

Adana Retina Hekimleri

Prof.Dr. Özay ÖZ

GÖZ SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI UZMANI

Op.Dr. Münevver ŞENKAL

GÖZ SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI UZMANI